Voedingsallergie of -intoleratie

Steeds meer mensen ondervinden hinder van voedingsallergieën of – intoleranties.

Dit is het gevolg van een verkeerde reactie door het immuunsysteem. Dit systeem hoort zaken die niet in het lichaam thuishoren, op te ruimen. Bij iemand die allergisch is, reageert het immuunsysteem op een bepaalde stof in de voeding. Zo’n stof heet dan een allergeen. De gevolgen kunnen buikpijn, kramp, hoofdpijn of migraine, misselijkheid, diarree en vermoeidheid zijn.

De meeste allergische reacties op voeding komen voor bij pinda’s, noten, soja, tarwe (gluten), schaal- en schelpdieren, vis, kippenei, koemelk (caseïne), appel, kiwi, mango, meloen en sesamzaad. Daarbij is de allergie voor pinda’s het gevaarlijkst, omdat mensen daar een hevige reactie, een zg. anafylactische shock, op kunnen krijgen, die dodelijk kan zijn.

Kinderen hebben vaker last van voedselallergieën dan volwassenen. Het uit zich dikwijls in eczeem en luieruitslag. Bij ongeveer een derde van die kinderen gaat het over als ze volwassen zijn. Bij nog eens een derde vlamt het bij tijd en wijle op, vooral bij stress, of gaat het over in luchtwegproblemen en hooikoorts. Een derde blijft het hele leven gevoelig voor bepaalde voedingsmiddelen.

Intoleranties

Naast allergie voor bovenstaande voeding is er ook voedselovergevoeligheid (intolerantie), vooral voor rode wijn, appel en tomaat. Echter de meest bekende is die voor lactose. Deze mensen verdragen geen koemelk. Dit komt ook voor in brood, koek en bouillonblokjes. Doorgaans kunnen deze mensen wel karnemelk, yoghurt en kwark verdragen. Hoe ouder de kaas, des te minder lactose er in terug te vinden is. Ongeveer een derde van de mensen die niet tegen koemelk kunnen, kunnen ook niet tegen soja(melk). Geiten- en schapenkaas, amandel- of rijstemelk kunnen goede alternatieven zijn.

De laatste tijd neemt de intolerantie voor mn. tarwe toe: men eet ’s ochtends en ’s middags brood en ’s avonds pasta, terwijl de tussendoortjes ook dikwijls tarwe bevatten. Indien men allergisch is voor gluten, dan spreekt men van de aandoening coeliakie, daarbij heeft men vooral veel darmklachten. Intolerantie voor gluten/tarwe gaat gelukkig met minder hevige reacties gepaard, maar zijn wel lastig. Daarom is het zaak met tarweproducten te variëren. Eet meer spelt, dit is een oertarwe die minder bewerkt is (volgens de Universiteit van Wageningen bestaan er in Nederland al 85 verschillende tarwesoorten!), kies voor haver (kijk ook bij muesli), gierst, mie (mihoen), boekweit en rijst(ewafels).

Dikwijls breidt de allergie uit: als men voor één noot allergisch is, kan dit uitgroeien tot overgevoeligheid voor meerdere noten en pinda’s (dit zijn geen noten, maar peulvruchten).

Allergenen zijn lastig te vermijden omdat er altijd een risico bestaat dat er een klein spoortje van het allergeen in de voeding zit. Vooral bij pinda-allergie komt dat voor: dan kunnen mensen reageren op producten die in dezelfde fabriek worden gemaakt waar pinda’s worden verwerkt.

Kruisreacties kunnen eveneens voorkomen, omdat bepaalde eiwitten in de voedingsstoffen erg op elkaar lijken. Zo kunnen mensen die niet tegen berkenpollen kunnen, makkelijk  allergisch worden voor appels, perziken en kersen. En als men vis, mosselen of garnalen niet verdraagt, bestaat de kans dat ze ook niet tegen bananen kunnen.

Voorbeelden van kruisallergie:

Berk:
– appel, hazelnoot, wortel, aardappel, selderij, kers, peer, walnoot, perzik

Bijvoet:
– selderij, wortel, venkel, peterselie, koriander, mosterd

Gras:
– aardappel, tomaat, tarwe, pinda

Koemelk:
– soja(-melk), geitenmelk, schapenmelk, rundsvlees

Pinda:
– boomnoten, soja, groene bonen, erwten, linzen, lupine

Linzen:
– soja, pinda

Latex:
– banaan, avocado, kiwi, kastanje, papaja, vijgen, aardappel, tomaat

Kat:
– Varkensvlees

Vis:
– Garnalen, mosselen, banaan

Er zijn ook stoffen (triggers) die reacties uitlokken zoals sulfiet (conserveringsmiddel) in rode wijn. Mensen die hier gevoelig voor zijn, hebben dikwijls ook astma.

Let ook op kleurstoffen, zoals tartrazine en op bepaalde ingrediënten, zoals salicylaten en E621 of MSG.

Voedingsallergie ontstaat vaak al op heel jonge leeftijd, daarom worden moeders aangeraden hun kinderen tenminste een half jaar de borst te geven om zo het immuunsysteem van het kind te versterken. En geef kinderen het eerste jaar géén pindakaas en exotisch fruit. Sinaasappel kan doorgaans wel en jam is geen probleem omdat het fruit daarin eerst verhit is geweest.

Binnen de complementaire geneeswijzen en dus ook in deze praktijk bestaat de mogelijkheid om de allergieën en intoleranties op te sporen en eventueel te desensibiliseren (ongevoelig maken).